Kategoria wiekowa: dorosły wielopokoleniowy, występuje również młodzież i dzieci
Rodzaj zespołu: taneczno-obrzędowy
Opis stroju zespołu.
Strój męski:
Kapelusze – (1) filcowe, brązowe lub czarne, obwiedzione kolorową wstążką, (2) słomiane – letnie.
Koszule – białe, z cienkiego płótna lnianego, rękawy długie, kołnierze stojące zapinane na guziczek, noszono je wypuszczone na spodnie i przepasane czarnymi lakierowanymi pasami z prostokątną klamrą na trzy zęby.
Kamizele – ubierane często na koszule, były „czarne lub siwe”, krótkie - tylko do pasa z dwoma rzędami białych porcelanowych guzików. Ubierano je tak do płótnianek, jak i do „żupanów”.
Płótnianka (zwana „potlonką”) – szyta z białego konopnego płótna, podbita płótnem „pacześnym” i obszyta czarnym suknem. Gęsto stebnowana. U góry obcisła, u dołu w klosz. Zapinana najpierw na drewniany kołeczek, później na dużą mosiężną haftkę. Kołnierz stojący, sztywny.
Sukmana (żupan) – krój prosty, rozkloszowany u dołu. Szyta była z cienkiego czarnego lub granatowego sukna, podszywana czerwonym suknem, przody rozchylone, tworzące czerwone wyłogi, obszyte białym sznurkiem i srebrną bartą, frędzlami i „koczotami”, ciągnącymi się od wyłogów do pasa i wokół kołnierza. Dodatkowo zdobione białym lub czerwonym sznurkiem i „koczota-mi” przyszytymi na „blamkach” (zgrubiałych fałdach), od których sukmany poszerzały się. Na rękawach (na wysokości ramienia) wyszyte trójkąty oraz na zakończenie obszernego niewielkiego dolnego rozcięcia. Zapinana w pasie na 2 – 3 haftki.
Spodnie – białe, parciane lub sukniane, czarne, granatowe lub siwe.
Buty – czarne, wysokie z cholewami.
Strój kobiecy:
Gorsety – trzy rodzaje:
1) z czarnego aksamitu, szyty w falbany, bogato zdobiony koralikami i cekinami układającymi się w różnobarwne stylizowane kwiaty, zwykle chryzantemy;
2) z wełenki jasnej lub czarnej wyszywany kolorowymi jedwabnymi nićmi;
3) z jasnej wełenki malowany farbami olejnymi w różnobarwne kwiaty.
Bluzki – białe z cienkiego płócienka z kołnierzykiem, zapinane.
Kołnierzyk – z tiulu lub białego płócienka drobno haftowany.
Korale – prawdziwe, czerwone 3 – 5 sznurów, często między koralami nanizane kwadraciki z czerwonego sukna dla większej dekoracji.
Spódnice – sukienne, czerwone i zielone, marszczone w „trzy poły”, dół czerwonych spódnic obszywany był dość często pasemkiem zielonego sukna, a u zielonych spódnic – czerwonego.
Zapaski – z lnianego płótna, haftowane białą nicią w „grube” ornamenty geometryczne lub roślinne (stylizowane róże i piwonie).
Podpaski – białe, płócienne, wyszywane w drobny ścieg białą nicią.
Buty – pierwotnie wysokie, czarne z cholewami „wsuwane”, dopiero ok. 1910r. wchodzą w użycie buty czarne sznurowane, noszone powszechnie w okresie międzywojennym.
Chusty – tzw. dybetowe z cienkiej czerwonej wełny „z pępczaki”.
Opis języka i tekstów prezentowanych przez zespół.
Zespół posługuje się językiem autentycznym, gwarą charakterystyczną dla Rzeszowszczyzny. Posiada w swoim repertuarze kilka stałych widowisk obrzędowych. Są to: a) „Miodobranie” – widowisko przedstawia starodawny zwyczaj zakupu miodu u bartnika przez rodziców panny młodej, a następnie degustację tegoż miodu przez swatów.
b) „Wesele grodziskie” – stanowi rekonstrukcję wesela z okresu międzywojennego, pokazuje wiele towarzyszących temu wydarzeniu obrzędów i pieśni weselnych.
c) „Poprawiny” – przedstawiają drugi dzień wesela, prezentują sceny z wiechą
i korowalem (kołaczem weselnym), czyli tak jak w tradycji grodziskiej bywało.
d) „Lamenty” – jest to autentyczny obrzęd pogrzebowo-żałobny istniejący w Grodzisku poniekąd do chwili obecnej.
e) „Szczodroki”, „Raj”, „Kolędnicy z kozą”, „Herody” – wszystkie te widowiska przedstawiają sceny i wydarzenia związane ze Świętami Bożego Narodzenia, Nowego Roku i Trzech Króli.
Tańce z regionu: - Polka bez noge, Tramla, Sztajerek, Wolny.
Tańce wykonywane są w regionalnych strojach.
Czas trwania każdego z wymienionych tańców wynosi ok. 5 min.
Dokonania artystyczne zespołu (ważniejsze programy, koncert, występy), udział w imprezach ponadlokalnych, nagrody i wyróżnienia w konkursach, przeglądach ponadlokalnych.
W swoim dorobku zespół posiada kilka znaczących nagród i wyróżnień zdobytych na konkursach i przeglądach krajowych. Dużym osiągnięciem dla zespołu jest także udział w zagranicznych tournée po Francji, Finlandii, Niemczech, Ukrainie i USA.
25.11. – 6.12.1990r. – koncerty w Hamburgu i Wiesbaden w RFN,
11.07.1991r. – 24 Kaustinen Folk Musik Festiwal w Finlandii,
10.05.1992r. – Przegląd Zespołów Śpiewaczych w Sokołowie – I nagroda,
8 – 15.11.1992r. – Tydzień Kultury Chrześcijańskiej w Sokołowie Młp. – występy koncertowe,
26 – 31.07.1993r. – 2 koncerty Zespołu „Grodziszczoki” podczas Światowego Festiwalu Zespołów Polonijnych w Rzeszowie,
25 – 26.02.1994r. – IX Międzywojewódzki Konkurs „Ludowe obrzędy i zwy-czaje” – II miejsce,
23.10.1994r. – Konkurs Tradycyjnego Tańca Ludowego – I miejsce,
28.05.1995r. – koncerty i występy z okazji Święta Niepodległości we Lwowie,
24.02.1996r. – Międzywojewódzki Konkurs „Ludowe obrzędy i zwyczaje” – I nagroda,
30.03. – 14.05.1996r. - Tournée po USA – 15 koncertów,
21.02.1998r. – Międzywojewódzki Konkurs Tradycyjnego Tańca Ludowego – II nagroda, 2 wyróżnienia,
16 – 17.10.1999r. – XV Ogólnopolski Konkurs Tradycyjnego Tańca Ludowego – II nagroda,
30.01.2000r. – Międzywojewódzki Przegląd Zespołów Kolędniczych w Kolbuszowej – III miejsce,
21 – 22.10.2000r. – XVI Ogólnopolski Konkurs Tradycyjnego Tańca Ludowego – I nagroda i 3 wyróżnienia.
13.01.2002r. – Międzywojewódzki Przegląd Zespołów Kolędniczych w Kolbuszowej – III miejsce,
19.10.2002r. – Ogólnopolski Konkurs Tradycyjnego Tańca Ludowego – wyróżnienie; I nagroda – dwie pary; nagroda specjalna – jedna para
23.01.2003r. – Międzywojewódzki Przegląd Zespołów Kolędniczych w Kolbuszowej – I miejsce.
Zespół „Grodziszczoki” posiada na swoim koncie 2 prestiżowe wyróżnienia: Nagrodę im. Oskara Kolberga przyznaną w 1994r. oraz Medal Franciszka Kotuli (1995r.).
|